Mededogen en wijsheid

En zo val je van het één in het ander. Lenjef schrijft:

Compassie is een emotie


compassie is geen medicament,
het doet
geen enkele vorm van leed verdwijnen

zelfs door dicht bij hulpbehoevenden te staan
zal pijn geen halve nanoseconde weggaan

empathie en ijdelheid
laten
een ander licht op de ‘goede helper’ schijnen.


Alles is ijdelheid zegt de Prediker in de bijbel en ja, ook dit kan ik onderschrijven. De ijdelheid ligt altijd op de loer om de goede helper over de bol te strijken.

Misschien lost compassie het lijden van de medemens niet op, daar is meer voor nodig en loop je zelfs het risico te denken dat je o zo goed bent hetgeen weer je eigen lijden kan veroorzaken als je tot de ontdekking komt dat je helemaal niet zo goed bent als je denkt. Ook ons eigen lijden is niet zomaar op te lossen, Iedere keer vervallen we weer in problemen en moeilijkheden. Ziekte, pijn en lijden. Ook al vertellen we elkaar dat het goed gaat en laten we de ander graag denken dat we aan geen lijden onderhevig zijn. Alles van geluk tot ellende is mogelijk op dit ondermaanse.

Toch kan compassie of mededogen het grote verschil uitmaken voor de onderlinge verhoudingen en de wereld er een beetje mooier uit laten zien. Maar zonder wijsheid is er  geen oplossen van het lijden mogelijk. Compassie en wijsheid  zijn, overdrachtelijk bedoeld, de beide vleugels van de vogel waardoor hij kan vliegen. Deze Boeddhistische filosofie over de wijsheid  'het leeg zijn van zelfbestaan' is een zeer diepgaande wijsheid. Het zegt: Alle dingen zijn alleen maar mogelijk door afhankelijk ontstaan. Er is niets dat een inherent zelfbestaan heeft.
Deze filosofie doorgronden, geeft ook inzicht over bijkomende verschijnselen als ijdelheid en alle emoties die kunnen opkomen.

Het doorgronden van deze begrippen kan een opheffing van het lijden tot gevolg hebben. Dat leren ervaren en kunnen leven, is het pad van de Boeddha (of de Bodhisattva). De hele Boeddhistische methodiek is daarop gericht. Ja het staat er zo simpel en lijkt misschien zo eenvoudig, maar dat tot op het bot doorgronden is niet iets dat ons zomaar eigen is. Talloze vragen roept het op en iedere keer weer nieuwe antwoorden en daaraanvolgend de volgende vraag. Soms lijkt het ongrijpbaar en soms valt het stukje op de juiste plek. Daar moet je je in willen verdiepen en ermee aan het werk willen gaan. Het heeft niets te maken met intelligentie of goed kunnen leren maar alles met zelfrefleksie en oplettendheid. Rimpochee zegt. Zoals een vloeipapier in de hete boter volkomen doordrengd wordt van die boter, zo kunnen we ons leven laten doordringen van liefde, wijsheid en mededogen.  

en gaande de weg kan ik beamen:
Heel langzamerhand; het zet zoden aan de dijk. Het leren herkennen van Samsara, het lijden waar we in ronddolen, maakt veel duidelijk en geeft meer kwaliteit aan het leven. Want moet je niet eerst weten wat er mis is, voor je er iets aan kunt doen? 

Mededogen en schuldgevoel

Er kwam een  mooie opmerking van Ludwig de Latter binnen op het logje over Compassie die ik graag hieronder als een logje wil plaatsen omdat ik mij er ook helemaal in kan vinden.


Misschien kan dit helpen.
Ik hanteer het begrip mededogen. Voor mij betekent dit dat je ieder mens benadert vanuit de zekerheid dat je onwetend bent over zijn levensweg. Onwetend over wat hij gezegd - niet gezegd heeft, over wat hij gedaan - niet gedaan heeft, onwetend over zijn vreugdes en pijn, wat allemaal samen maakt dat hij is wie hij is. Vanuit de zekerheid ook dat iedere mens lijdt, fysiek lijden, mentaal, existentiële pijn, zelfs al is dit schijnbaar niet zo. Mededogen betekent dat je bij elke ontmoeting open staat om het lijden van de medemens te verzachten. Het is geen checklist die je afwerkt, het is een levenshouding. Is dat moeilijk? Soms wel ja, want soms wil je d'r wel 'ns behoorlijk invliegen hé :-)... maar elke dag en beetje beter.
Werkt dat? Ik had in de jaren negentig een vreselijk agressieve baas op het werk. Hij tierde, schreeuwde, gooide alles in het rond. Ik was een beetje radeloos tot ik op het idee kwam hem te benaderen vanuit het idee dat ik onwetend was over de pijn die hem zo agressief maakte. We hebben daar nog vreselijke momenten meegemaakt maar langzaam veranderde de situatie. Zo 'n jaar later (ja, het duurt wel wat) zat ik 's avonds voor ik naar huis ging rustig op z'n bureau na weer een dagje roepen en tieren. We praatten er over en ik herinner me dat ik zei - wel, Jan, 't was weer je dagje niet vandaag. Die avond vertelde hij me over zijn agressieve buien, dat hij dat niet onder controle had en dat voor zichzelf heel pijnlijk vond (zo zie je maar). D'r zijn nog een hoop driftbuien gevolgd, maar de sfeer er rond was veranderd, de dreiging was weg en hij begon het zelf meer en meer te relativeren.
Ik vertel dit niet om mezelf in 't zonnetje te zetten maar om te zeggen dat het werkt en dat je d'r moet in geloven én dat het tijd vraagt. En het maakt niet uit of je midden in de Sahara bent of op de Noordpool zit of in je knusse zetel gelukkig zit te wezen, arm of rijk bent. Mededogen is iets wat je in je draagt altijd en overal en dat je kan leren.
Oef... een adempauze... maar ik wil nog iets kwijt over schuld, schuldgevoel.
Misschien worstel je wel met de spanning die ontstaat tussen jouw goede bedoelingen en de resultaten van jouw goede bedoelingen die niet altijd zijn wat je zou willen dat ze zijn (je bent immers een mensje). Dan ga je je wel wat schuldig voelen. Er is schuld in grote en kleine conflicten, echtelijke problemen... je noemt het maar. In mijn wereld is er geen schuld. Ik scheurde de pagina met het woord 'schuld' uit mijn exemplaar van de driedelige Grote Van Daele (ja, sorry Nederland)
Iemand belt me en zegt 'Ik voel me de laatste tijd niet lekker in mijn relatie, ik weet niet waarom, maar ik voel me vreselijk schuldig'. Wel, je mag 'je niet lekker voelen' in jouw relatie, je mag onbedoeld een foute boel veroorzaken, je mag met de beste bedoelingen compleet in de fout gaan, er een zootje van maken enz... of misschien doet iemand dat met jou. Hou dan de situatie uit de schuldsfeer. Schuld creëert discussie, agressie, leugen en noem maar op. Er is geen schuld, er is alleen een menselijke samenloop van omstandigheden en dat geldt voor heel veel zaken die fout lopen. Velen zijn bereid samen te praten over de samenloop van omstandigheden, bijna niemand is bereid schuld te dragen.
Ben je dus een onvolmaakt mensje op deze planeet dat af en toe faalt in zijn opzet... da 's ok, geen schuld, volgende keer een beetje beter, heb mededogen met jezelf.
Sorry jongens, wat een lap is dat hier geworden... ;-)

Werkplaats voor kunstzinnige ontwikkeling

Een hele mondvol. vroeger heette het KWA Kreatieve werkgroep Arnhem.
De hele week wordt er ieder dagdeel gewerkt. Bijna alle disciplines zijn vertegenwoordigd van schilderen tot pottenbakken. In principe kun je als je lid bent overal aan meedoen. Voorlopig ben ik wel even druk met schilderen. Gewoon landschapjes, nou ja... gewoon? Het is moeilijk genoeg om er iets gewoons van te maken dat ben ik niet meer gewend. In de jaren 80 deed ik dat wel. Lastig het nu weer op te pakken tussen al die mensen die zo gedreven bezig zijn. Heel langzamerhand ga ik me een beetje thuis voelen.


Het is een feest te mogen schilderen.

Het gaat me niet om het resultaat, maar om er weer eens mee bezig te zijn. Te leren van nieuwe manieren en aanwijzingen. Zien hoe licht en donker warme en koude kleuren werken op voor of achtergrond uitproberen, schilderen en kijken.     

                                                                                                                         

You are so beautiful

Toevlucht nemen

Ik heb het gevoel dat ik weer helemaal op gang moet komen. Dan heb ik helemaal geen inspiratie om ook maar iets op mijn blogje te schrijven. De hele week ben ik met mijn kleinzoon bezig geweest. Dat was heel gezellig. Hij houdt me wel bezig :-).
Dus nu begin ik maar weer eens en neem toevlucht tot mijn citaten boekje.

Kijk naar de zon. Kijk naar de maan en sterren. Kijk naar de groene aarde. En denk na.
Hildegard van Bingen.

En David Hume lijkt daar een antwoord op te geven. Hij zegt.
Schoonheid is geen kwaliteit van de dingen zelf. Ze bestaat in de geest die het ziet.

Altijd mooie dingen om over na te denken. Als de geest verduisterd is door problemen en moeilijkheden lijkt het onmogelijk om schoonheid te zien. Dan denk je soms dat er geen schoonheid bestaat. Toch is het voortdurend in en rondom ons aanwezig. Als je dat nu kunt bedenken wanneer je het even niet zien zitten. Ja, dan kun je misschien weer openingen maken in het doemdenken.
Dan hoef je niet te wachten op het voorjaar of de zon, want ook maan en sterren en een grauwe regendag zijn van onmetelijke schoonheid voor de geest die het in zich heeft dat te zien. En die geest hebben we allemaal.
Laat hem niet verduisteren. Niet door wat dan ook.
Maar ja ik weet best hoe moeilijk dat soms kan zijn. De zware gedachten kunnen je overvallen voor je het in de gaten hebt en dan zit je er middenin. Vaak heb je  handvatten nodig om er weer uit te komen. Mensen, dingen in en om je heen toevlucht tot vrienden, familie, religie, mooi weer en eruit gaan of wat dan ook. Misschien is dat nodig totdat we begrijpen dat het allemaal IN onszelf aanwezig is en niet buiten onszelf. Dat we het allemaal zelf zijn wat er is, wat we zien en hoe we het ervaren.

Nou al schrijvend kom ik dan toch weer op gang. Zo zie je maar.

En mij helpt het om mijn toevlucht te nemen tot de Boeddha en alles wat ik leerde ervaren door zijn lessen.
Daardoor leer ik steeds beter ervaren en zien dat alle ervaringen IN mijzelf en uit mijzelf voortkomen.

Wouw, en deze vond ik zojuist nog op facebook

ff niet hier

Ik ben even heel hard aan het genieten van mijn jongste kleinzoon.

schilderen

Ik ben benieuwd wat ze ervan zegt en wat er verbeterd kan worden. Ik heb er heel veel aan gedaan want ik ging vorige week weg van het atelier met deze.

En of het nu een verbetering is of niet. Ik heb er deze week heerlijk op doorgefantaseerd. Hij is nog niet helemaal klaar. Ik heb er plezier in.

Zien met het oog van het hart

Ik zag heel toevallig zojuist een laatste stukje van een gesprek in 'het Vermoeden' van de Ikon op de TV.
Een Nederlandse Imam Abdulwahid van Bommel in gesprek met de interviewster die hem vroeg. Zou u ons één handvat kunnen geven wat het is: Zien met het oog van het hart.
Op uitzending gemist vond ik het volgende:

Van Bommels heilige tekst komt uit Le Petit Prince van Antoine de Saint-Exupéry, waar de vos, de leraar van de kleine prins hem zegt:

'Dit is mijn geheim. Het is heel eenvoudig: alleen met het hart kun je goed zien. Het wezenlijke is voor de ogen onzichtbaar.'

Een tekst die daarop lijkt vindt hij in de Koran:

'Ogen kunnen Hem niet bereiken maar Hij bereikt de ogen. Want Hij is de Subtiele. Hij is Zich Bewust van alles. Om het goddelijke te bevatten heeft Hij u 'het oog van het hart' geschonken.'

Van Bommel probeert jonge moslims te leren minder aandacht te hebben voor de uiterlijkheden en de regeltjes van de islam maar meer tijd, aandacht en liefde te offeren aan anderen. Zo leer je zien met je hart, zo kom je dichter bij andere mensen en zo kom je dichter bij de Schepper.

Zelf kijken? http://www.luxmagazine.nl/vermoedenUitzending.aspx?lIntEntityId=1892

Zulke gesprekken, daar kan ik dan helemaal blij van worden omdat ik merk dat ook in de moslim traditie andere zaken belangrijk zijn dan de stromingen die in het oog springen en hoofdzakelijk gaan over het naleven van de fundamentele teksten. Teksten die m.i. vaak uit hun context zijn gerukt.
Hij benadrukte het belang van een liefdevolle benadering en vooral uitleg over het waarom. Dit was natuurlijk het einde van een veel langer gesprek waarvan ik ook nog opving dat hij blij was met de mystieke stroming van het Soefisme, en andere stromingen die daar wel aandacht aan besteden en juist daar helemaal vanuit gaan.

Hij  gaf als handvat de uitspraak: 'mens ken uzelf', want pas wanneer je leert jezelf te zien zoals je bent, leer je de ander kennen en kun je god leren kennen.
Hij gaf daar een prachtige levendige korte beschrijving bij, die ik helaas niet kan herhalen. Maar je kunt dus gewoon zelf gaan kijken.

Toch is het voor mij duidelijk wanneer je je eigen 'tekortkomingen' onder ogen leert zien, die niet meer hoeft te verdoezelen onder een deken van ontkenning, van mitsen en maren ... omdat je anders niet zou deugen of omdat je er gewoon overheen walst.  Als je  ook de dingen die diep in jezelf verstopt zijn en die (gelukkig) niet altijd naar buiten komen leert kennen. Of wanneer je jezelf zou afvragen waar jij onder diezelfde omstandigheden toe in staat zou zijn, dan krijg je meer begrip voor wat de ander doet.
Wanneer je door te zien, leert met jezelf liefdevol om te gaan zonder jezelf te veroordelen, dan kan er ook een liefdevolle houding ontstaan ten opzichte van je medemens. Daaruit volgt als vanzelfsprekend een relatie met Dat wat meer is dan je zelf, Dat wat je op vele momenten zelf niet bent.

Dan leer je zien met het oog van het hart.

En dan voor wat mijn eigen inzichten betreft, dat heeft dus niets te maken met straffeloos maar van alles doen of laten gebeuren, maar wel met de menselijkheid in acht nemen en inderdaad leren zien met het oog van het hart. Het heeft te maken met een mildere houding naar jezelf en anderen.

Deze tekst vond ik in Weimar op een monument, waar veel over de dichters Goethe en Schiller te vinden is. Helaas ben ik vergeten waar het monument precies over ging, volgens mij was het iets i.v.m. Goethe. Wie het weet mag het zeggen, maar de tekst op zich vind ik ook al fraai genoeg.

Oriënt staat voor het Oosten- morgenland

Okzident voor het westen - avondland.

problemen?

Nog een manier om anders te leren kijken. Als je wilt kun je OVERAL iets van leren.

Anders leren kijken

Vanmiddag weer sneeuwbuien en het wordt glad. De NS heeft de dienstregeling alweer aangepast. Het lijkt een beetje op een kind dat huilt voor het geslagen wordt.
Nou is er natuurlijk niets mis met; wat komen gaat rekening houden. Dat voorkomt dat we voor onverwachte onmogelijkheden komen te staan. Omgekeerd is het natuurlijk net zo, maar daar hoef je geen rekening mee te houden. Aan komende mogelijkheden pas je je makkelijker aan.
Vreemd eigenlijk het leven heeft toch alle mogelijkheden in zich, waarom bouwen we weerstand op tegen iets wat minder leuk is en worden we een pessimist genoemd als we kijken naar dat wat het leven meer moeilijkheden kan gaan geven en waarom een optimist als je er vrolijk overheen walst, terwijl je juist dan weleens in een enorm gat kunt vallen waar je nooit rekening mee had gehouden.

Nee, als ik nu goed in mijn vel zit en alles kan incalculeren, het leven kan nemen zoals het is en ook kan kijken en rekening houden met het feit dat het niet altijd zo blijft, misschien een soort droogzwemmen voor als ik in het water val, dan komen moeilijkheden heel wat minder koud op mijn dak vallen, vermoed ik. Ik vind dat een veel realistischer kijk op het leven dan veronderstellen dat het mij niet zal gebeuren.
Maar die ruimte moet je wel hebben. Als je toch al overal problemen mee hebt, met al die dingen die je vindt dat ze je 'overkomen', dan is dat een moeilijke houding, want dan zit je al zo vol met ellende dat je niet ook nog eens rekening  kunt houden met nog grotere problemen. Dat is te zwaar, daar is dan geen ruimte voor dat herken ik wel want daar heb ik ook ingezeten.
Dan is het zaak om er iets aan te doen en nu te leren uit het gat te krabbelen waar je inzit.  Dan neem je er niet ook nog eens slechte toekomstverwachtingen bij op je schouders. Je moet  eerst leren je overvolle kast op te ruimen. Een zoektocht naar openingen in jezelf en meer ruimte creëren in die kast waarvan je denkt dat jij het bent. Leren zien dat je meer bent dan het plaatje dat je van jezelf hebt gemaakt. Het is vooral een kwestie van anders leren kijken. Als het ware vanuit een ander perspectief, vanuit een andere kant van jezelf en je minder vastklampen aan dat wat je denkt te zijn.  Soms heb je daar hulp bij nodig. Dat lijkt een hele klus, maar is DE mogelijkheid om met kracht weer midden in het leven te gaan staan.

En dat zeg ik natuurlijk ook tegen mezelf, want ik hoef niet te denken dat mij dat niet meer zal gebeuren nadat ik eruit gekrabbeld ben. ALLES kan zomaar weer op je pad komen. Maar misschien is het dan eenvoudiger er weer uit te krabbelen.

Leven in aandacht

Wanneer je achteloos je thee drinkt, dan is het leven zelf niet aanwezig. Je leeft niet echt want je bent er eigenlijk niet, je bent je niet bewust, je bent niet geconcentreerd. Dat moment is geen moment van beoefening.

Maar als je begint om je thee vol aandacht en geconcentreerd te drinken, dan is er een handeling als van een heilig ritueel: het IS al een gebed.

Als je loopt, als iedere stap je blij maakt; dan verzorgd iedere stap jou, het verandert je, iedere stap is een gebed.

In de traditionele Boeddhistische beoefeningen is geen verschil tussen meditatie en gebed, want als je mindful en geconcentreerd bent heb je inzicht, je komt in aanraking met het Boeddhaland, met Boeddha en de gemeenschap. Als je werkelijk bid, ben je in contact met Jezus, met God koninkrijk en daarmee in aanraking komen dat geeft transformatie en heling. Als er volledige aandacht en concentratie is, is er inzicht. Er is geen verschil tussen degene die bid en degene tot wie men zich richt in het gebed.

Dat is waardoor communicatie diep en totaal is. Dan is tranformatie en heling mogelijk.

Vrij vertaald naar Thich Nhat Hahn.

Witte vlakken

Soms zie ik door de bomen het bos niet meer. En dan bedoel ik dat er zoveel beelden in me naar boven komen die ik zou willen schilderen en de twijfel erover dat ik dat niet waar kan maken, zorgen ervoor dat ik dichtklap en nergens aan weet te beginnen. Toch weet ik dat ik helemaal niets waar hoef te maken. Maar het gewoontepatroon van het willen presteren is niet van de ene op de andere dag verdwenen. Dat laten, daar is net zoveel oefening voor nodig als voor het presteren. Het ligt er maar net aan wat zich in je karakter heeft vastgezet en om daar de middenweg in te vinden is gewoon oefening.

Dat overdacht ik vanmorgen heel vroeg voor ik opstond. Ik heb moeite een keus te maken en gewoon maar aan de gang te gaan met het schilderen. Het witte lege vlak staart me aan en ik klap dicht, totdat ik als het ware iets op dat witte vlak zie verschijnen en het gekke is dat ik er dan iets op weet te kalken dat totaal niet beantwoord aan het beeld dat ik in mijn hoofd heb. Dat is prima, maar er gaat vaak veel te veel tijd overheen naar mijn idee, voor ik dat wit weer heb veroverd.

Daarom ben ik blij nu naar het KWA te gaan. Dan ben ik min of meer gedwongen een keus te maken en iets op papier of doek te zetten. Zonder stok achter de deur kom ik daar bijna niet doorheen.

Morgen kan ik hopelijk die prachtige witte wereld weer trotseren en een weg vinden op en door die witte vlakken want de wereld is hier weer behoorlijk witgekalkt.

Magische krachten

Verbeterd

Het vorige berichtje had ik teruggezet naar concept. Maar ik heb het weer herplaatst.

Ik heb het de laatste tijd nogal druk met van alles en nog wat en had me te weinig tijd gegund om er rustig over na te denken. Ik geloof dat ik nu iets duidelijker mijn ideeën verwoord heb.
Ik ben me bewust dat ik ook maar weinig tijd heb kunnen besteden aan het bezoeken van andere logjes. Maar ik haal de scha wel weer in alhoewel, ik vraag me af of dat mogelijk is wanneer de tijd gewoon doorgaat en  geen rekening houdt met scha. :-)


Afgelopen woensdag was er weer aardig wat sneeuw gevallen en het was geen losse rulle sneeuw, maar het verijsde onder je voetstap. Er ontstonden ijzige sporen in de sneeuw en het was niet handig om te fietsen. Voor velen was er door die omstandigheden geen doorkomen aan. Zo ook mijn kleinzoon. Normaal komt hij 's ochtends vanuit Markelo hierheen om met de fiets verder naar school te gaan. Het was wel niet de bedoeling, maar hij was aangenaam gezelschap wegens dit incidentje.
Zouden we volgende week nog eens een pak wit te zien krijgen?

Iedereen wil gelukkig zijn.

Met hier en daar een kleine aanpassingen heb ik besloten het onderstaande te herplaatsen.


Iedereen wil gezond en gelukkig zijn zou je ook kunnen zeggen.

Om gezond te kunnen zijn en om medicatie te ontwikkelen zodat ziekten overwonnen kunnen worden, is het noodzakelijk het ziektebeeld waar het medicijn voor ontwikkeld wordt te bestuderen. Er wordt nauwkeurig onderzocht wat de oorzaken van de aandoeningen zijn en aan de hand daarvan wordt een tegengif of medicatie ontwikkeld. Dat is de gang van zaken. Als je niet weet wat een ziekte is, welke 'mankementen'  de oorzaken zijn, is het onmogelijk er iets tegen te doen. Op deze manier zijn er in de loop der jaren al talrijke ziekten die nu niet meer tot de dood leiden, overwonnen.
Natuurlijk kun je ook afzien van al die therapiën en hopen dat de kwaal vanzelf overgaat. Of het kan ook zijn dat we de mankementen voor lief nemen en ze laten zijn wat ze zijn maar dat kan ook desastreuze gevolgen hebben.
Hoe we met ons leven omgaan, dat kunnen we zelf bepalen.

Met geluk en ongeluk lijkt het een beetje anders te liggen, maar ik waag dat te betwijfelen.  We kunnen de keus maken alles te aanvaarden zoals het komt wetend dat er dingen zijn of komen die ons er niet gelukkiger op maken. De vraag is of er mogelijkheden zijn om uit die cirkel van onze eigen ongelukkige ervaringen te stappen. Kunnen we gelukkig zijn zonder daar goede voorwaarden voor te scheppen, zonder enige inspanning om iets aan onze ongelukkige ervaringen te doen? Zijn er specialisten die daar iets zinnigs over kunnen vertellen? Daarvoor is een bepaald soort kennis nodig en medicatie. Voor het lijf wenden we ons tot de arts die het ziektebeeld heeft onderzocht. Zo is het ook mogelijk voor geluk de juiste oorzaken en medicatie te vinden en te leren zien wat de beste manier is om met je omstandigheden om te gaan.. Daar is onderzoek voor nodig in het 'ziektebeeld', in je eigen ervaring, want daar gebeurt het, daar voel je de pijn. Hoe komt dat, dat je ergens ongelukkig van wordt zonder altijd met het vingertje naar buiten te wijzen? We weten toch dat we de omstandigheden niet altijd kunnen veranderen, maar wel de manier waarop we ermee omgaan.
Het grootste probleem is dat we dat onderzoek alleen maar zelf kunnen doen en willen we daar wel naar kijken? Het is dan noodzakelijk om naar binnen te gaan en te zien waarop we reageren en hoe onze emoties een rol spelen. Een buitenstaander, een arts of noem het een leraar, een Boeddha, een Jezus,  kan alleen als een spiegel werken en je eigen ongenoegen  laten zien. Jij zelf bent degene die het ervaart en ernaar kan leren kijken. Maar dat willen we vaak niet en soms zijn we daar ook nauwelijks toe in staat om te erkennen welke problemen er IN ons schuilen.. Zo gauw als er een weerstand opduikt, lopen we weg en zoeken iets anders zonder te kijken naar die ervaring en onszelf iets af te vragen. We lopen eraan voorbij of zoeken weer compensatie in wat we (voor even) plezierig en als geluk ervaren. Willen we echt tegen ons ongenoegen aan lopen?

Maar dat is wel de manier om op zoek te gaan naar de oorzaken van je ongenoegen, want als je die niet kent is het lastig er een 'medicijn' voor te vinden, voor dat gevoel van 'niet gelukkig zijn'. Het is normaal gesproken het verstandigst de problemen in de wortel aan te pakken en het ongenoegen zit toch echt in onszelf.
Het kortstondige geluk van iedere keer weer nieuwe uitdagingen nodig hebben. Het kortstondige geluk van de steeds weer vergankelijke blijdschap over iets dat je graag wilt hebben, maar ook kijken naar een dieper geluk dat verwerkelijkt kan worden door inzicht, liefde, en medemenselijkheid in alle opzichten. Er is diepgaand onderzoek nodig en het krijgen van inzicht is belangrijk voor het ervaren van het ultieme geluk onder alle omstandigheden. Wat dat is, dat diepste geluk onder alle omstandigheden? Dat is misschien heel iets anders is dan we ons voorstellen.
Het doet me denken aan het boek van Etty Hillesum die daarover schrijft.
Er is onderzoek nodig naar alle andere belemmeringen en blokkades in ons die het geluk in de weg staan. Wat is daar de meest diepgaande oorzaak van zonder met het vingertje naar buiten te wijzen, want daar lossen we niets mee op?  Hoeveel energie we daarin stoppen en de motivatie die ons drijft zijn belangrijke factoren om er echt mee aan de gang te gaan.  Het is de vraag wat, waarom en of je er iets mee wilt doen.
Hoe we met ons leven omgaan, dat bepalen we zelf.


Een therapeutische weg is een weg die compensaties aanreikt en waarmee je vooral naar je plezierige kanten leert kijken. Prima want dat heb je vaak nodig om de 'dut' weer door te komen, hopelijk kan het je gevoel voor humor ondersteunen om verder te onderzoeken.
De weg diep in jezelf zoeken en ook naar de moeilijkere dingen durven kijken  is heel boeiend als je ervoor open kunt staan, want onze egocentrischer drijfveren zijn heel verdekt opgesteld. Je zou het leren herkennen daarvan een spirituele weg kunnen noemen. Een weg die zich eindeloos uitstrekt en leidt naar heel bijzondere kwaliteiten in jezelf die in potentie aanwezig zijn. Eigenschappen die je waarschijnlijk niet kende, die je een andere kijk op jezelf en de wereld kunnen geven.
Geluk zoeken we allemaal.


Vanmorgen was privé ondergesneeuwd

Op herhaling

En dan is het weer zover. De wereld is helemaal wit vanmorgen. Heerlijk als je thuis mag blijven, maar veel mensen moeten eruit en ik dus ook. Het viel me tegen want de sneeuw was niet los en rul maar vast en het vormde zich om tot een zachte ijslaag die spekglad bleem te zijn als je erover reed. Heel voorzichtig probeerde ik erdoor te komen, maar midden in de stad bleef ik steken. Het verkeer stond muurvast. Gelukkig stond ik bij een keerpunt en gaf de moed op.
Intussen weer veilig thuis even een fotootje van heel vroeg vanmorgen, want intussen vallen de brokken sneeuw als rijpe appels in het zonnetje uit de bomen.

Wat vind je er zelf van?

Maandagmorgen stond ik een beetje onwennig met mijn plastic tasje acrilverf in de ruimte van het atelier. Met Annemarie de begeleidester had ik bij binnenkomst al opnieuw kennis gemaakt. Ik kende haar. Ze was ooit met me meegereden naar Eefde voor een tentoonstelling in het kasteel, waar wij beiden een schilderij hadden hangen. Dat was een leuk weerzien. Mede daardoor was er ook een gevoel van herkenning. Ik had lang geleden al vele uurtjes in deze atelier ruimte doorgebracht en daardoor was er toch het gevoel hier thuis te zijn.  De gang van zaken voelde niet anders dan jaren geleden. Iedereen was bezig een plekje te installeren om aan het werk te gaan. Er kwam een jonge vrouw op me af lopen die zich voorstelde en ze vertelde dat ze ook voor de eerste keer kwam. We organiseerden een ezel voor het raam en stalden onze spulletjes uit.

En daar sta ik dan. Geen notie wat ik op papier zal gaan zetten. Maar als we willen, kunnen we een opdracht krijgen. Je hoeft niets maar als opwarmer stelt Annemarie voor een schets te maken van wat we door het raam zien. Het lijkt me een goed idee om me maar eens helemaal naar die opdracht te richten  Er liggen A4tjes klaar en allerlei tekenmateriaal en ik vergrijp me aan het houtskool. Daar heb ik al tijden niet mee gewerkt en ik vind het leuk om te doen. Ik ben niet meer gewend op zo'n klein papier te werken maar het is inderdaad een goede binnenkomer.   Ik voel me losser worden. Ik hoef niets maar mag alles. Houtskool is zo leuk om mee te werken. Dat zou ik vaker moeten doen.

En dan verder. Weet je ik ga gewoon door met hetzelfde in kleur opzetten en zie wel waar ik uitkom. Annemarie moedigt me aan en geeft bemoedigende feed back. Zelf sta ik er nog wat onwennig tegenover en aan het eind van de morgen vraagt ze terwijl we naar mijn werkstuk kijken: "en wat vind je er zelf van?"

Ik antwoord kritisch kijkend:
"Laat ik het zo zeggen, ík heb er weer plezier in gekregen."
"Nou geweldig en dat is toch waar het om gaat."
We zijn het helemaal met elkaar eens en ik kijk al uit naar de volgende keer.

Inpakken en nostalgie

Straks ga ik voor het eerst weer naar de KWA om te schilderen. Ik ben heel benieuwd hoe het zal gaan. Nu eerst maar alle spullen om mee te nemen, inpakken. Ik hoop dat ik niets vergeet en ik heb nog geen idee waar ik voor kom te staan. Ik laat alles maar over me heen komen en zal me straks bewust bepalen bij wat IK wil gaan doen. Dat klinkt misschien wat egocentrisch maar als ik zelf iets neer wil zetten is het niet handig vergelijkingen met anderen te maken, dat kan me uit mijn eigen midden trekken. Naderhand is het niet erg meer en misschien juist goed om kritisch aan de hand van het werk van anderen naar je eigen werk te kijken. Dan kan ik er wel wat van leren. Zowel dingen die een ander beter of anders doet als van wat ik van mijn eigen werk een goede vondst vind.

Ach het zijn theoriën die ik hier ter plekke bedenk, hoe het echt gaat verlopen zal ik straks wel zien. Ik hoop er weer plezier in te krijgen.

Een foto uit 1982 tijdens een open dag van de KWA sta ik hier helemaal achterin op de foto te kijken naar Gonnie van Nellestein . Die bezig is een portretje te schilderen.




ER was ook een verloting aan verbonden en tot mijn grote verassing won ik de eerste prijs. Een aquarel van Ap Dekkers, oprichter en begeleider van de KWA  in die tijd. Hij is intussen overleden.
Helaas kwam ik toen thuis tot de ontdekking dat het lotje van mijn vriendin was. Ze gaf het mij mee in beheer.
Het schilderij hangt nog steeds boven haar bank

Er is natuurlijk veel veranderd in dertig jaar. Ik ben benieuwd.

Meer dan geweldloosheid

Het woord sathyagraha uit het sanskriet wordt sind Mahatma Gandhi gebruikt voor de politiek van passief verzet tegen onderdrukking, Maar Gasndhi zelf gaf de term een veel wijdere betekenisen benadrukte de drie elementen waarheid, weigering om onrecht te begaan en bereidheid om zich op te offeren. Voor hem was verdediging van de waarheid niet het opleggen van lijden, maar de bereidheid om te lijden. Het was geen filosofie voor slachtoffers: voor Gandhi was iemand die de satyagraha volgde niet alleen onverslaanbaar, maar ook een winnaar.

citaat David Ross

Kunstzinnige ontwikkeling.

Ruim dertig jaar geleden begon ik hier te schilderen en deed dat enkele jaren met veel plezier. Ik ga proberen of ik me na een heel lange tijd weer met evenveel plezier in kan passen. Ik ben benieuwd. Eigenlijk vind ik het heel griezelig :-) na zoveel jaren alleen gewerkt te hebben.
Maandag ga ik de proef op de som nemen.