Er is lijden.
Alles is aan verandering onderhevig en heel vaak wordt dat als lijden ervaren. Hele periodes van geluk kunnen ons pad kruisen, maar uiteindelijk is er niets dat hetzelfde blijft en zullen we het wegvallen van al die gelukkige momenten, verworvenheden en dat wat we als normaal ervaren, verdwijnen.
Daarom wordt het gewone geluk in het Boeddhisme ook als lijden gezien omdat het niet duurzaam is en altijd weer leidt tot beëindiging.
Daarmee wordt er zeker niet gesuggereerd dat je dan maar niet moet genieten van alle gelukkige dingen die op je pad komen. Integendeel. Geniet er met volle teugen van en wordt je bewust van het mooie en goede dat je ten deel valt.
Maar als je je ook een beetje bewust wordt van de vergankelijkheid, is het duidelijk dat al het geluk dat je verwerft, je uiteindelijk nooit helemaal tevreden kan stellen, maar je hoeft dan misschien niet meer zo achter alle dingen aan te jagen waarvan je denkt gelukkig te kunnen worden.
Duurzaam geluk zit in andere dingen dan datgene wat wordt nagejaagd. Duurzaam geluk is een staat waarin de geest kan verkeren zonder dat hij getrickerd wordt van buitenaf. Iets dat in jezelf aanwezig kan zijn en niet afhankelijk is van omstandigheden. En omdat de 'inhoud van de' geest, net als alle andere zaken veranderlijk is, kan die staat van zijn ontwikkeld worden. Die geest moet je dan niet verwarren met het denken.
Voorlopig ben ik heel gelukkig met alles wat ik nu als geluk ervaar, met alle grote en kleine omstandigheden die dat veroorzaken. Al die honderdduizend dingen die het leven ons aanreikt en daar bij komt dan iedere keer het lijden aan het verlies en het voorbijgaan en veranderen van dat wat ik wil behouden toch weer om de hoek kijken. Daar wil ik me bewust van worden. Zolang de omstandigheden gunstig zijn geniet ik van dat afhankelijk geluk. Daarbij hoop ik zo bewust en aandachtig te worden dat, als alle gunstige omstandigheden wegvallen ik het langdurig geluk diep van binnen kan ervaren omdat het zich door beoefing in mij ontwikkeld heeft.
Het wegvallen van geluk kan voor ons allemaal dagelijks aan de deur kloppen. Velen ervaren dat door de vreselijke confrontatie met pijn of verlies van mogelijkheden aan de lijve, waardoor het onmogelijk lijkt daarbij een diep innerlijk geluk te ervaren.
Of het waar is dat er een weg is uit het lijden zoals de Boeddha zegt, kun je alleen maar zelf door beoefening en training van de geest leren ervaren. Mij heeft het al heel wat goede ervaringen opgeleverd.
Alles stroomt en is altijd in beweging. Er is niets dat hetzelfde blijft.
