Je hebt het goed gedaan

 Naar mate ik ouder word, voel ik steeds meer verbondenheid met mijn moeder. Dat is heel vreemd, want tijdens haar leven zag ik haar dagelijks en ik was toen ze oud werd ook heel betrokken bij haar wel en wee.  Als enig kind hadden we een goede band en ze rekende later volkomen op mij zoals ik vroeger als kind altijd op haar kon rekenen. Ze kreeg  goede verzorging in het verzorgingshuis waar ze woonde en toch zocht ik haar dagelijks op om de kleinere en wat grotere hiaten in de zorg te voorkomen of te verhelpen. 

Ik kende haar als een liefdevolle zorgzame moeder. Niet alleen voor mij maar ook voor anderen stond ze altijd klaar en had de mogelijkheid flexibel te zijn in haar denken en doen waardoor ze zich altijd weer aan de omstandigheden aanpaste.  Ze heeft zeker geen gemakkelijk leven gehad en die karaktereigenschap heeft  haar er altijd weer doorheen geholpen. 

Allemaal dingen die ik wel geweten heb maar pas nu komen ze krachtiger bij me binnen en waardeer ik steeds meer wie ze was en wat ze al die jaren voor me is geweest. Nu heb ik de rust erop terug te kijken en toen ze nog leefde, was ik te druk met leven en zorgen. Ik  was de regelmiep die op latere leeftijd voor haar moest zorgen en dat voelde niet altijd ontspannen aan of liever gezegd het kostte me bij tijd en wijle meer moeite dan me lief was. Mijn eigen leven liep ook niet altijd op rolletjes en ik had zo mijn eigen ideeën over hoe mijn moeder zou moeten zijn onder bepaalde omstandigheden. Die houding  van mij maakte het niet altijd gemakkelijk. 

En daar zat ik dan in 2011 aan haar sterfbed. Geen broers of zussen die het even over konden nemen.  Een kleinzoon die regelmatig bij ons logeerde in verband met het overbruggen van de afstand van zijn huis naar school en van dat  samenzijn wilde ik graag genieten maar weglopen van haar sterfbed zat er niet in. 

Hoe lang zou het gaan duren? Ik gunde haar zo de rust die ze verdiende na al die jaren voor het raam achter de orchideeën.  De laatste jaren waren moeizaam en pijnlijk voor haar. Nog maar heel weinig zicht in haar ogen. Ze zat voornamelijk voorover gebogen op de stoel omdat het zitten wegens kapotte plekken die al jaren niet meer heelden veel pijn veroorzaakte en het was wel duidelijk dat ze leed aan vasculaire dementie dus was ze nog weinig aanspreekbaar. Hetgeen ze wel zei  had ik leren begrijpen maar was een warboel van verkeerde woorden.   

Vanmorgen was ze eindelijk over te halen weer terug in bed te gaan wat ze categorisch had afgewezen. Het was alsof het kaarsje  flakkerend zou uitgaan.  Het was duidelijk een aflopende zaak nu ze achtennegentig jaar had mogen worden. 

Ik gaf haar theelepeltjes water die ze op snoepte met haar pretoogjes naar me toe alsof het de heerlijkste nectar was.

Toen ze erg onrustig werd en steeds het bed weer uit  wilde overlegde ik weer met de arts en  professionals en besloten we om haar in slaap te brengen.

Een lichte paniek overviel me want ik kon haar toch niet alleen laten, maar als dit dagen ging duren hoe moest ik dat dan aanpakken? In overleg met het huis vroeg ik  bij een stichting om hulp voor de nacht zodat ik de volgende morgen weer aanwezig zou kunnen zijn en in ieder geval nog kon slapen. Martin de jongste van mijn beide zoons  was al langs geweest om afscheid te nemen en Rob, de oudste kwam ook. We zaten een tijdje bij haar terwijl ze sliep en ik stelde hem voor naar huis te gaan want hij moest de volgende dag ook weer werken. Uiteindelijk nam ook Rob afscheid. Het was een wonder dat hij er zo  snel kon zijn want als vrachtwagenschauffeur was hij altijd onderweg.  

Amper vijf minuten nadat hij de deur had dichtgetrokken veranderde haar wezen en zag ik dat ze ging vertrekken. Wonderbaarlijk. De ademhaling werd onregelmatig en soms leek ze alleen nog iets uit te ademen. Iedere keer aan een sterfbed, waar ik  vaker aanzat, is het overgaan toch weer anders. Toen ze niet meer ademde opende ze plotseling vol verwondering haar ogen wijd open alsof ze iets zag wat ze nog nooit gezien had  en langzaam sloten zich haar ogen terwijl ze nauwelijks merkbaar in het kussen terug leek te zakken.  Toen was het stil, werkelijk stil. 

Zo snel had ik dat niet verwacht. De stilte doortrok de hele kamer en een rust daalde neer in mijn hart. Een vredig gevoel van welzijn. Ik bleef stil bij haar zitten en wist dat het goed was. Die tijd van stilte en vrede  voelde als een weldaad. Heel langzamerhand in minuten die uren leken kwamen mijn gedachten weer op gang. Wonderlijk dat ze zo kort na het vertrek van Rob was vertrokken. Mooier had het niet kunnen zijn. Na een waardevol leven een goed afscheid.

En nu zijn we alweer ruim 10 jaar verder en komen er steeds meer herinneringen bij mij naar boven.  Soms kijk ik naar mijn handen en zie de handen van mijn moeder die altijd bezig waren met zorgen. Later rusteloos in haar schoot omdat ze nog altijd zochten naar de plooitjes in haar rok die ze vouwde of gladstreek. Als ik de was had gedaan nam ik de zakdoekjes mee die ze kon vouwen terwijl ik ze streek met de hete bout. Ze wist soms niet meer hoe dat moest. 

"Doe ik het zo goed El?" hoor ik haar in gedachten nog zeggen. 

"Ja mam zo is het goed".

Je hebt het goed gedaan.

Dank je wel.

Dingen die ik leuk vind

 Lang geleden dat ik hier een blogje schreef.  Er is ook niet zo erg veel te vermelden en bij mij gaan die dingen op en af. Soms heb ik zin om achter elkaar door te schrijven en andere keren heb ik daar totaal geen zin in.

Gisteren ben ik de hele dag tot niets in staat geweest. Gewoon een dagje ziek en grieperig. Ik had de herhaal prik gehaald. De andere keren totaal geen last van en nu wel. Kan gebeuren.  Maar nu ben ik lekker uitgerust van dat gehang en heb er wel weer zin in. 

Mijn lief had stoofpeertjes meegenomen. Meestal gaan we samen boodschappen doen maar nu was ik dus thuis gebleven en kan het prima aan hem overlaten zonder me waar dan ook om te bekommeren. Ja heerlijk maar met die energiecrisis dacht ik: is dat nu wel zo'n goed idee. Maar gelukkig hebben wij nog een contract dat een tiojdje doorloopt dus staan ze nu lekker te pruttelen

Dat wordt smullen dit weekend

Er trekt een heerlijke geur het huis door. Maar ik wil wel graag solidair blijven met alle energie problemen en mijn steentje bijdragen voor zoveel mogelijk. Want dat we zuinig moeten worden is voor mij ook duidelijk. Maar het is een ramp als het niet meer te betalen is voor velen.  En daar heb je het dan weer dat gevoel van het staan met lege ahnden. En wat doen we dan weer. Alles en iedereen buiten onszelf de schuld geven.  En toch zullen we er nu iets aan moeten doen. Ieder op de eigen manier.  

Nu ik weer wat energie verzameld heb zie ik allerlei dingen om mij heen waar ik weer zin in heb.  Zo zag ik bij Judy allerlei plantjes op het balkon die de winter moesten overleven en dan gaat het bij mij ook weer kriebelen. Vroeger had ik overal plantjes en stekjes maar dat is me nu allemaal teveel werk . Soms voel ik me net die aap van een spotprentje die in een hoekje zit / Eronder staat: Als ik een aanval van werklust krijg ga ik in een hoekje zitten tot het over is.

Grapje  natuurlijk want er is nog zoveel te doen voor mij.  Zoveel dat ik inderdaad af en toe even in een hoekje moet zitten en dan kan ik er weer tegenaan. Al is dat niet lijfelijk want erg veel lichamelijk uithoudingsvermogen heb ik niet  en ook nooit gehad maar energie is er nog genoeg voor allerlei andere zaken die ik leuk vind. 

Er zijn.

 We zijn net als iedereen, voor zover ik concludeer, op zoek naar mogelijkheden om het mileu te sparen en onze portemonaie . Wij hebben nog een rijdje een vast contract dus dat is geluk hebben voor dit moment.  Maar wat is het vreselijk voor mensen die de rekening niet kunnen betalen. Wat een zorgen.  Daar weet ik vanuit mijn verleden alles van. Gelukkig kwam ik er altijd wel weer uit maar het is moeilijk om als het niet meer gaat nog vrolijk te blijven. Ook dat zijn dan weer omstandigheden waardoor ik me realiseer dat het ook heel anders zou kunnen zijn. 

Ik hoor zoveel problemen om me heen en vaak sta ik dan met lege handen . Aan materiele dingen kun je dan soms nog wat bijdragen , meedenken  als erom gevraagd wordt advies geven. Maar er zijn zoveel omstandigheden waar je nauwelijks iets  mee kunt doen. Iedereen leeft uiteindelijk in het eigen vaak afgesloten weereldje en heeft maar weinig ruimte om buiten het eigen perspectief te kijken.  En ndan sta je als buitenstaander met lege handen.  Ook al zie je oplossingen voorhanden vaak passen ze niet bij degene die in de problemen zit. 

Steeds meer zie ik wat er gebeurd en dat bewijst voor mij maar weer dat iedereen uiteindelijk de eigen oplossingen moet vinden onder de omstandigheden waarin hij of zij leeft.  Helpen is vaak geen optie. Je kunt er alleen maar zijn voor de ander als dat nodig is. Maar ook dat kan al heel veel betekenen.  Gelukkig., En dat is goed. 

Het leven is goed voor mij.

 Altijd weer is het zoeken naar de meest comfortabele manier van kijken en zien. Ik heb dan ook een arsenaal aan brillen liggen en ieder keer is het kijken weer anders, Ik herinner me dat mijn moeder ook vaak op zoek was naar een bril die het beste was voor het moment. Ik vond het maar raar en begreep het niet. Maar nu ik zelf ook steeds meer moeite krijg met focussen omdat juist die focus verdwenen en vergrijsd iwazig is  begrijp ok het wel. 

Van de varifocus brilword ik momenteel steeds duiziliger en het is erg vermoeiend altijd weer te zoeken naar een punt naast de focus zodat ik het grootste deel van het plaatje zo scherp mogelijk kan zien.  Gister had ik zoveel last van duizeligheid dat ik de moed opgaf en de bril afdeed. Dan zie ik op afzstand redelijk want met de staar operatie heb ik daar lenzen voor gekregen. En nu zit ik dus met een sterke leesbril te werken  en dat is toch wel beter en minder vermoeiend omdat die een groter oppervlak bestrijkt en dat compenseert de middelste dode vlek., . Helaas kan ik dan op een grotere afstand zoals het scherm niet meer scherp zien en ga ik zo met de tablet in de hand dicherbij de ogen de tekst nakijken waarbij er dan steeds letters wegvallen maar die worden dan wel door mijn wetende hersenen over het zinsverband ingevuld. 

En zo rommel ik  verder maar toch heel blij omdat ik onder zulke mooie omstandigheden leef. Alle hulpmiddelen voor handen en een lief die heel zorgzaam is. al kan ik geen auto meer rijden hij brengt me overal waar ik naar toe wil. Een prachtig appartement in een mooie omgeving die ik nog steeds kan zien en waar ik zo enorm van geniet. Wat is mijn wereld. mooi. Ik hoop al is het op een beperkt niveau dat ik daar nog lang van kan genieten. Net als van het fotograferen en schilderen waarbij ik me steeds aan pas aan wat ik nog wel opmerk al duurt het wat langer voor ik de objecten die een rol spelen gevonden heb. 

Het leven is goed voor mij.

Het duurt wat langer maar met aanwijzongen vind ik ze nog steeds