dinsdag 26 februari 2013

Mededogen en schuldgevoel

Er kwam een  mooie opmerking van Ludwig de Latter binnen op het logje over Compassie die ik graag hieronder als een logje wil plaatsen omdat ik mij er ook helemaal in kan vinden.


Misschien kan dit helpen.
Ik hanteer het begrip mededogen. Voor mij betekent dit dat je ieder mens benadert vanuit de zekerheid dat je onwetend bent over zijn levensweg. Onwetend over wat hij gezegd - niet gezegd heeft, over wat hij gedaan - niet gedaan heeft, onwetend over zijn vreugdes en pijn, wat allemaal samen maakt dat hij is wie hij is. Vanuit de zekerheid ook dat iedere mens lijdt, fysiek lijden, mentaal, existentiële pijn, zelfs al is dit schijnbaar niet zo. Mededogen betekent dat je bij elke ontmoeting open staat om het lijden van de medemens te verzachten. Het is geen checklist die je afwerkt, het is een levenshouding. Is dat moeilijk? Soms wel ja, want soms wil je d'r wel 'ns behoorlijk invliegen hé :-)... maar elke dag en beetje beter.
Werkt dat? Ik had in de jaren negentig een vreselijk agressieve baas op het werk. Hij tierde, schreeuwde, gooide alles in het rond. Ik was een beetje radeloos tot ik op het idee kwam hem te benaderen vanuit het idee dat ik onwetend was over de pijn die hem zo agressief maakte. We hebben daar nog vreselijke momenten meegemaakt maar langzaam veranderde de situatie. Zo 'n jaar later (ja, het duurt wel wat) zat ik 's avonds voor ik naar huis ging rustig op z'n bureau na weer een dagje roepen en tieren. We praatten er over en ik herinner me dat ik zei - wel, Jan, 't was weer je dagje niet vandaag. Die avond vertelde hij me over zijn agressieve buien, dat hij dat niet onder controle had en dat voor zichzelf heel pijnlijk vond (zo zie je maar). D'r zijn nog een hoop driftbuien gevolgd, maar de sfeer er rond was veranderd, de dreiging was weg en hij begon het zelf meer en meer te relativeren.
Ik vertel dit niet om mezelf in 't zonnetje te zetten maar om te zeggen dat het werkt en dat je d'r moet in geloven én dat het tijd vraagt. En het maakt niet uit of je midden in de Sahara bent of op de Noordpool zit of in je knusse zetel gelukkig zit te wezen, arm of rijk bent. Mededogen is iets wat je in je draagt altijd en overal en dat je kan leren.
Oef... een adempauze... maar ik wil nog iets kwijt over schuld, schuldgevoel.
Misschien worstel je wel met de spanning die ontstaat tussen jouw goede bedoelingen en de resultaten van jouw goede bedoelingen die niet altijd zijn wat je zou willen dat ze zijn (je bent immers een mensje). Dan ga je je wel wat schuldig voelen. Er is schuld in grote en kleine conflicten, echtelijke problemen... je noemt het maar. In mijn wereld is er geen schuld. Ik scheurde de pagina met het woord 'schuld' uit mijn exemplaar van de driedelige Grote Van Daele (ja, sorry Nederland)
Iemand belt me en zegt 'Ik voel me de laatste tijd niet lekker in mijn relatie, ik weet niet waarom, maar ik voel me vreselijk schuldig'. Wel, je mag 'je niet lekker voelen' in jouw relatie, je mag onbedoeld een foute boel veroorzaken, je mag met de beste bedoelingen compleet in de fout gaan, er een zootje van maken enz... of misschien doet iemand dat met jou. Hou dan de situatie uit de schuldsfeer. Schuld creëert discussie, agressie, leugen en noem maar op. Er is geen schuld, er is alleen een menselijke samenloop van omstandigheden en dat geldt voor heel veel zaken die fout lopen. Velen zijn bereid samen te praten over de samenloop van omstandigheden, bijna niemand is bereid schuld te dragen.
Ben je dus een onvolmaakt mensje op deze planeet dat af en toe faalt in zijn opzet... da 's ok, geen schuld, volgende keer een beetje beter, heb mededogen met jezelf.
Sorry jongens, wat een lap is dat hier geworden... ;-)







26 opmerkingen:

  1. ahh ja ik heb ook wel mededogen elly, met een ander en met mezelf,
    maar ik vind het soms wel moeilijk te geven als er met maar 47 op mijn hart getrapt wordt om daar zo aan voorbij te gaan...

    ik moet nog veel leren

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dag klaproos,
      Het is inderdaad soms wel moeilijk maar je hoeft niet zomaar aan alles voorbij te gaan. Je kan gerust iemand duidelijk zeggen dat hij/zij over de schreef gaat. Vrees je dat de confrontatie tot een agressieve situatie kan leiden? Ga dan vooraf de confrontatie aan met die persoon in een visualisatie. Je zit aan de zijlijn en je observeert jezelf in conflict met de ander. Je kan hier veel uit leren. Het kan je helpen om het juiste moment af te wachten, agressie bij jezelf te ontmijnen en nadien de persoon rustig en to the point aan te spreken.
      De Dalai Lama zegt:Wees blij als er een vijand op jouw pad komt, het is een unieke gelegenheid om je te oefenen ermee om te gaan, een gelegenheid om te groeien.
      (het begrip vijand is hier zeer breed, het gaat van echte vijandschap tussen mensen tot stress situaties op het werk, huis- tuin- en keukengeschillen... enz)

      Verwijderen
  2. Inplaats van de schuldige te aan te wijzen kunnen we dus nar een oplossing gaan zoeken.Tja dat zijn veel mensen niet gewend Elly
    En velen willen niet samen een oplossing zoeken ze willen de schuldige aanwijzen en met hun handen over elkaar blijven staan.Want de schuldige moet het goed weten wat voor minkukel hij/zij is.Tja oplossingsgericht denken en handelen kom ik niet vaak tegen Elly.
    Mooi berichtje Ell!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Wat een doorwrocht stuk, knap werk.
    Had die laatste zin maar weggelaten. Uitgerekend hier is Sorry niet op zijn plek.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Mooi stuk. Fijn dat schuld niet blijkt te bestaan (al denken de banken daar heel anders over).

    BeantwoordenVerwijderen
  5. eigenlijk betekend schuld alleen maar ....je doel missen in de Bijbel

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Daar ben ik het mee eens. Maar de mens
      krijg altijd weer de kans om alsnog zijn doel
      te bereiken.

      Verwijderen
    2. Dat is de vraag Plato. Niets anders dan een geloof denk ik.
      De vraag die ik mezelf stel na aanleiding van jouw stelling is

      Schuif ik dus alles maar op de lange baan?
      Kan ik er ook mee leven als die 'hoop' er niet is of
      ga ik me dan verdiepen hoe ik NU geen tijd verbeuzel?

      Verwijderen
    3. Kun je tijd verbeuzelen vraag ik dan..

      Ik vind de reactie/het log/de tekst dus prachtig en zo zou het mooi zijn en je kunt je daarin oefenen.
      Ik begrijp ook Novelle wel. Ik zit bv met mijn zusje al lange tijd(jaren) in een moeilijke situatie(en ik niet alleen)Ik doe het echt niet allemaal goed, zie ook waar ik de mist in ga maar ze maakt het me ook wel verrekte lastig. En nee daar ben ik niet blij mee want het heeft gevolgen voor veel anderen eromheen.
      Er is veel voorgevallen, ik zie mijn fouten en geef dat ook toe, maar zij doet of alle schuld bij anderen ligt, zelf is ze het slachtoffer. Daar is dus niet mee om te gaan e dat doen we dus momenteel ook maar niet meer. Toch vind ik het verdrietig en onbevredigend.

      Verwijderen
    4. Natuurlijk is dat verdrietig Margreet. Helaas is niet alles oplosbaar en je kunt niet meer dan je eigen deel veranderen of herzien. De ander heeft altijd een eigen en dus ander verhaal. Toch hebben we allemaal onze beperkingen en dat zorgt voor blokkades. Een ander kun je niet veranderen maar zelf kun je er eerst alles aan doen om de situatie te verbeteren en dat deed je denk ik wel hè. Voor de rest is het leren er op een goede manier mee om te gaan. Nooit hoeft dat te betekenen dat je de ander gaat haten, maar misschien kunnen we wel leren accepteren zoals het is. Er goed mee om leren gaan kan iedereen alleen maar zelf doen. Ook de mensen in jouw omgeving kunnen dat allemaal op hun eigen manier leren doen. En verder, zoals je zelf altijd schrijft : alles verandert. Je weet maar nooit, soms veranderen dingen als vanzelf ten goede.
      Wat je schrijft over de situatie daarin vind ik het heel knap te lezen met hoeveel acceptatie en zelfreflectie je ermee omgaat.

      Verwijderen
    5. O ja, tijd verbeuzelen, zou ik bijna over het hoofd zien.
      Ik persoonlijk denk dat je wel tijd kunt verbeuzelen. Maar dat is puur persoonlijk. Als je niet *BEWUST leeft en doet wat je voor de voeten komt van dan kun je het misschien niet verbeuzelen, want dan is het zoals het is, maar als je WEET en daar niet aan beantwoord, dan is het in mijn optie verbeuzelen. En dat geld dan alleen voor mijzelf en nooit voor een oordeel naar iemand anders. Want niemand kan de overwegingen en het bewustijn van een ander inzichtelijk krijgen.

      *Het gaat me hier te ver om te schrijven over wat ik onder BEWUST leven versta en hoe daarmee om te gaan of daar bewust van te worden..

      Verwijderen
    6. Ze heeft het contact weer verbroken en dat laat ik nu zo, ik laat het bij haar om het weer op te pakken. Ik heb gezegd/geschreven wat ik ervan vond, op een goede en duidelijke manier.

      Ik vind zelf ook wel dat tijd verbeuzelt kan worden maar ik vraag me weleens af of ons dat niet door opvoeding en cultuur zo gevoeld wordt. Waarom zou je tijd nuttig(en wat is dat dan) moeten gebruiken. Misschien is het juist wel goed om (een periode-haha) je daar totaal niet mee bezig te houden, wie weet welke wijsheid je daaruit leert(maar zie je..ik vind alweer dat ik er wat van moet leren-hoezo dan). Ik vind dat er teveel moet(ook van mijzelf hoor)en ik denk dat dat een onjuiste gedachte is. Ik geloof ook helemaal niet dat het met bewust leven te maken heeft eigenlijk. ik denk dat veel mensen er goed aan doen om es te ont moeten.

      Verwijderen
    7. Er is niet zoiets dat altijd goed zou zijn of niet goed zou zijn. Vanuit iedere situatie die altijd weer anders is,kun je weer andere dingen nodig hebben Het Boeddhisme kent geen moeten. De ene keer zal rust goed zijn en al is de situatie nog zo hetzelfde, een andere keer kan hard werken de oplossing bieden voor iets.
      Wij hebben te weinig inzicht om precies te weten wat noodzakelijk is in bepaalde situaties. En doen gewoon wat we doen of denken nodig te hebben. Alles is afhankelijk van oorzaken en omstandigheden. Zo ook onze reactie daarop.

      Verwijderen
    8. Ik hou er dan weer niet zo van om in hokjes te denken, zo ook het hokje Boeddhisme..je kunt erover lezende daaruit pikken wat voor jou goed voelt/lijkt zo ook uit andere disciplines er is niet één waarheid immers. het gevaar bestaat dat men denkt als een Boeddhist, Christen Antroposoof dor het leven te moeten(heb je het weer) gaan en zo zet men zich vast. Men denkt alleen nog maar in Boeddhistiche zienswijzen bv. Het kan houvast geven natuurlijk maar werkelijk houvast vind je alleen in jezelf niet in een stroming.
      Staat in de nieuwste Happinez ook een mooi artikel over Kortie. Ik deed vorige week vrijdag een workshop bij hem maar daar vond ik dus geen bal aan, deed me niks. maar dat artikel over hem..prachtig!

      Verwijderen
    9. Even voor de duidelijkheid Margreet. Het gaat me ook niet om houvast of hokjes, maar het is altijd wel fijn als je weet waar bepaalde ideeën vandaan komen en of ik er dan iets mee kan of wil. Voor mij wordt het anders zo'n chaos in mijn hoofd. En het gaat mij vooral om duidelijkheid en niet langs elkaar heen praten.

      Verwijderen
    10. Schiet me nog iets in de gedachten het is zelfs zo erg dat je in de Boeddhistische Wijsheid van de Leegte van onafhankelijk bestaan geen enkele houvast vind zelfs niet in jezelf hihihihi.

      Verwijderen
    11. Ja dat is zo, weten waar ideeén vandaan komen kan handig zijn om elkaar te begrijpen.
      Inderdaad, houvast bestaat in wezen niet, we willen het alleen zo graag he.
      Misschien is duidelijkheid willen hebben ook een zoeken naar houvast?
      Eigenlijk is praten/schrijven met elkaar vragen om moeilijkheden.. :)

      Verwijderen
    12. Ervaar jij dat zo?? (de laatste regel).
      Ik vind het juist leuk om heel langzamerhand in 'gesprek'meer duidelijkheid te kijgen, vooral over mijn eigen ervaingen en ideeën. Juist doo andere meningen kan mijn eigen idee duidelijker worden. Ik vind het juist spannend en interessant die uitwisseling.
      Het wordt hier een heel 'zwaan kleef aan' verhaal he. Grappig.

      Voor mij is het de kunst, maar wel lastig daar steeds weer van doordrongen te zijn,om met de onzekerheid te leren leven, want dat verandert uiteindelijk niets aan het feit dat ik hier en nu BEN. En dat is belangrijk. Dat is mijn leven dat wel onderbouwd is met een motivatie. (Wat wil ik met het leven dat ik nu heb).

      Verwijderen
    13. Het was een grapje maar ik houd niet zo van praten nee. Zo schrijvend vind ik het wel prettiger want geen afleiding. Jaren geleden had ik dat wel, van die lange discussies en gesprekken op de weblog, nu hoeft het niet meer zo. Ik lees liever een boek denk ik :) Maar zo af en toe.

      Verwijderen
  6. Compassie is een emotie


    compassie is geen medicament,
    het doet
    geen enkele vorm van leed verdwijnen

    zelfs door dicht bij hulpbehoevenden te staan
    zal pijn geen halve nanoseconde weggaan

    empathie en ijdelheid
    laten
    een ander licht op de ‘goede helper’ schijnen



    Lenjef


    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Lenjef, kun je ook eens een gedicht schrijven over de positieve
      aspecten van compassie. Het is toch niet louter een negatief begrip?
      Er zijn toch beslist mensen die werkelijk empathisch zijn?
      Compassie mag dan geen leed doen verdwijnen, maar het
      helpt mensen toch om voort te gaan op hun pad?
      Of is de wereld alleen maar uitzichtloos lijden
      zonder hoop?

      Verwijderen
    2. Een mannelijke Moeder Teresa


      Plato geeft mensen die in de put zitten een schouderklopje
      en hoewel ze dan iets dieper zakken
      kunnen velen zich toch herpakken
      ‘t geeft sommigen zelfs vleugels en dat is echt geen mopje



      Leven is lijden, gelukkig ook af en toe eens lachen. :)
      Lenjef

      Verwijderen
    3. Er is hier denk ik een begripsverwarring. Als we in de kontekst van Boeddhisme/meditatie/mindfulness (zie Tich Nath Han, Gerbert Bakx, Jon Kabat-inn) spreken over 'compassion' dan vertalen we dat in het Nederlands niet als compassie of medelijden maar als mededogen. Waar gaat het om?
      Medelijden is een emotie. Ik kom jou bezoeken omdat je ziek en ellendig en gebroken bent. En ik word overweldigd door emotie en ik heb intens medelijden met jou. Ik kies er niet voor om medelijden te hebben, het overkomt me en het kan zelfs nog een paar dagen nazinderen.
      Een jaar later ontmoeten we mekaar op de parking van het groot warenhuis. Jij in Armani pak, in een peperdure slee, met gouden horloge... mijn medelijden zal dan ver zoek zijn.
      In de beide gevallen echter kan ik je wél ontmoeten vanuit een houding van mededogen. Mededogen is geen emotie maar een bewuste levenskeuze waarmee je de wereld, alles en iedereen altijd omarmt.
      Het is hier niet het forum om dit verder uit te diepen maar als je het echt interesseert raad ik je aan om naar de bib te gaan of naar de boekhandel en te lezen. Het begint met weten.

      Verwijderen
    4. Omarmen gaat(me)toch soms te ver ik zie meer in het accepteren van de situatie zoals die is. Je zou het zo kunnen(proberen te) zien dat als iemand onaangenaam is tegen je, je dat niet persoonlijk opvat(ook al is dat soms toch wel zo bedoelt) Dan raakt het minder.

      Verwijderen
    5. Ik voel een glimlach opkomen Margreet. Een eerste stap naar het niet persoonlijk opnemen is ook al heel wat hoor. Maar het is gewoon niet de compassie die in het Boeddhisme bedoeld wordt. Het laat zien dat het niet zo makkelijk is daaraan te werken als je dat zou willen. En het is geen wet of iets dat moet, maar je kunt je spiegelen en zien dat er nog veel meer mogelijk is. En gewoon blij zijn met iedere stap die je maakt.
      En mijn volgende stap is lekker slapen

      Weltrust,

      Verwijderen
    6. We willen graag dat het goed is en goed gaat en ons tekortschieten/onmacht frustreert. Nergens voor nodig natuurlijk, maar ja..
      Ik zeg alleen dat omarmen mij te ver gaat en dat ik accepteren vooreerst ook voldoende vind. Ik zal dan wel niet ver genoeg zijn :p Wat dat Boeddhistisch gezien is of hoe dat zit kan me even weinig schelen.

      Ik heb ook heerlijk geslapen Elly :)

      Verwijderen

Blogarchief

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...